Hymettus (/haɪˈmɛtəs/), also Hymettos (/haɪˈmɛtɒs/; Greek: Υμηττός, transliterated Ymīttós, pronounced [imiˈtos]), is a mountain range in the Athens area of Attica, East Central Greece. It is also colloquially known as Trellós (crazy) or Trellóvouno (crazy mountain); the latter originates from the French "très long" (very long) in awe of its winding length of 16km, as used by French travelers during the occupation of Greece by the Ottomans. In antiquity there was a sanctuary to Zeus Ombrios (Zeus the Rain God) on the summit with numerous offerings dating especially to the 8th-7th centuries BC; they are on the site of a military base and not currently accessible. There is also an ancient quarryman's hut on the western slopes of the mountain, one of two buildings in ancient Attica which preserves its roof.
The height is 1,026 m at Evzonas and the length is 16 km (9.9 mi) between Athens and the Saronic Gulf and 6 to 7 km from east to west. In the ancient times, the highest point was known as Mega Ymittos and the southern Elattona (Ελάττονα) and Anydro Ymitto (Άνυδρο Υμηττό) (today Mavrovouni (Μαυροβούνι meaning black mountain) and Kontra (Κόντρα)). It was noted for its thyme honey. Marble has been quarried since antiquity. The neighboring communities that surround the mountain are Athens, Zografou, Kaisariani, Vyronas, Ilissia (a region of Zografou), Ymittos, Ilioupoli, Argyroupoli, Elliniko, Glyfada, Voula and Vouliagmeni in the west, Varkiza, Vari, Markopoulo and Paiania to its east, and Papagou, Cholargos, Agia Paraskevi, Gerakas and Glyka Nera. Most of the forest is in the north, and much of the mountain is rocky, deforested, grassy and made out of limestone.
Major campuses of the University of Athens and the National Technical University of Athens (collectively called "University Town") are located on the west-facing slope, between the Motorway 64, a ring road connected with the Motorway 6, and the Athens urban sprawl. A transmitter park for several major TV and radio stations, along with military radar is located at the top of the mountain. Built up urban areas almost surround the entire mountain range. Access to the top of the mountain is restricted to authorized vehicles for maintenance of the towers.
Almost all of Athens, its eastern suburbs and the new airport can be seen from the mountain top along with the mountains of Parnitha to its northwest, Penteli to its north and Aegaleo to its west. The valley areas that create the lowest passes are to the south and one further south.
The mountain ranges features about six to seven landfills in the western part and another in the eastern part.
Ο Υμηττός είναι βουνό της Αττικής. Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του λεκανοπεδίου της Αθήνας. Υψώνεται μεταξύ του λεκανοπεδίου Αθηνών και των Μεσογείων με κατεύθυνση από Β. προς Ν. από τη δίοδο του Αγίου Ιωάννου του Κυνηγού καταλήγοντας πάνω από τη Βούλα και τη Βάρη. Διαθέτει μεγάλες εκτάσεις πρασίνου, ενώ η υψηλότερη κορυφή του φτάνει τα 1026 μ. Από γεωλογική άποψη ο Υμηττός ανήκει στην αττικοκυκλαδική ζώνη. Τα πετρώματά του περιέχουν ασβεστόλιθους, σχιστόλιθους και μεγάλες μάζες μαρμάρου και μαρμαρυγιακών σχιστολίθων.
Περίπου στο μέσον χωρίζεται σε δύο τμήματα, το βόρειο με την ψηλότερη κορφή του που οι αρχαίοι Αθηναίοι τον ονόμαζαν Μέγα Υμηττό και το νοτιότερο Ελάττονα ή Άνυδρο Υμηττό (σήμερα Μαυροβούνι και Κόντρα). Η υψηλότερη κορυφή του λέγεται Εύζωνας. Το Kορακοβούνι είναι ένα από τα πιο μεγάλα συνβουνά του Υμηττού. Προκυμαίνεται απο 3300 τ.μ κι η κορυφή του αγγίζει τα 728 μέτρα πάνω από την στάθμη της Θάλασσας, βρίσκεται δε κοντά στην περιοχή της Πεντέλης.
Το βουνό είναι άμεσα συνδεδεμένο με την ιστορία της αρχαίας Αθήνας. Σύμφωνα με τα ευρήματα και τις ιστορικές πηγές, στην περιοχή του όρους είχαν ιδρυθεί κατά την αρχαιότητα ιερά. Στη δυτική πλευρά του όρους υπήρχαν λατομεία εξόρυξης μαρμάρου, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή μνημείων στους Ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Ο Υμηττός παρ’ όλες τις καταπατήσεις των εδαφών του, την άναρχη δόμηση των ριζών του και των καταστροφικών συνεπειών των πυρκαγιών, διαθέτει – ακόμη – πλούσια βλάστηση. Διακρίνεται για τη μεγάλη ποικιλία χλωρίδας και Πανίδας που το καθιστούν ένα σημαντικό βιότοπο της Αττικής. Τα τελευταία χρόνια νομοθετήθηκαν ειδικά μέτρα για την προστασία του. Αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς των κατοίκων της πρωτεύουσας που θέλουν να έρθουν κοντά στη φύση. Προσφέρεται για περιπάτους, ενώ ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος φτάνει ως την κορυφή του βουνού.
Εκτός από τις ομορφιές της φύσης, στον Υμηττό υπάρχουν και αρχαιολογικά ευρήματα αλλά και σπουδαία βυζαντινά μοναστήρια. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν:
H μονή Καισαριανής, που χρονολογείται από τον 2ο αιώνα και είναι κτισμένη στις πλαγιές του βουνού, πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού. Η μονή άκμασε τον 12ο και 13ο αιώνα όπου αποτελούσε πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο.
H μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, χτισμένη ανάμεσα στις περιοχές Χολαργός και Παπάγου
H μονή του Αγίου Ιωάννου του Κυνηγού, χτισμένη στη βορειότερη κορυφή του Υμηττού τον 12ο αιώνα.
H μονή Αγίου Ιωάννη Προδρόμου Καρέα, χτισμένη στις δυτικές πλαγιές του Υμηττού, κοντά στη συνοικία του Καρέα
H μονή Αστερίου χτισμένη στη βορειοδυτική πλευρά του Υμηττού, δυτικά της μονής της Καισαριανής.
Αξιόλογα φυσικά μνημεία του Υμηττού είναι τα σπήλαια που σχηματίζονται στις πλαγιές του. Σημαντικότερο και μεγαλύτερο είναι το σπήλαιο Κουτούκι, που βρίσκεται στις ανατολικές πλαγιές του βουνού, πάνω από την Παιανία.
Άλλο μικρότερο σπήλαιο του Υμηττού είναι το σπήλαιο Λιοντάρι που βρίσκεται στα βόρεια του βουνού, δυτικά των Γλυκών Νερών και η ονομασία του συνδέεται με την τοπική παράδοση για το λιοντάρι του Υμηττού που ζούσε στο βουνό κατά το παρελθόν και τρομοκρατούσε τους κατοίκους της γύρω περιοχής.
Κοινώς ο Υμηττός ονομάζεται «Τρελλός» (ή Τρελοβούνι), όνομα που πιθανόν προέρχεται από τη γαλλική προσφώνηση très long (πολύ μακρύς) ξένων επισκεπτών. Εξ αυτού παλαιότερα τους Αθηναίους τους αποκαλούσαν τελείως παλαβούς «αφού ο Ήλιος έβγαινε απ΄ τον Τρελλό και έδυε στο Δαφνί». Επίσης ελαφρά τραγούδια είχαν θέμα τους τον Υμηττό, όπως το «Εκεί ψηλά στον Υμηττό υπάρχει κάποιο μυστικό...» κλπ.
